Pinochets dictatuur zorgde welliswaar voor enige economische stabiliteit, de dictatuur verscheurde het land en het nationaal inkomen werd alleen verdeeld onder de rijken. Tienduizenden mensen vluchttten en meer als 3000 mensen zijn vermoord. Nu, zestien jaar later is de socialiste Michelle Bachelet verkozen tot presidente van Chili. Hoe is de situatie nu in Chili en hoe wat voor politiek wordt er eigenlijk in de andere Zuid- Amerikaanse landen gevoerd? Vandaag deel een van de vierdelige reeks over landen in Zuid-Amerika: Chili.

UTRECHT - De socialistische presidentskandidate Michelle Bachelet werd op 15 januari 2006 met 53,5 procent van de stemmen gekozen om Chili te vertegenwoordigen. Afgelopen zaterdag is ze officieel beëdigd, zestien jaar na de val van het dictatoriale bewind van Pinochet. Sindsdien wordt de regering democratisch gekozen en inmiddels groeit ook de economie met zo'n zes procent per jaar. Het nationaal inkomen wordt alleen nog steeds niet goed verdeeld en bereikt de armen nauwelijks. Bovendien lijkt de regering alles over te hebben voor de economische groei: grondgebieden van de Mapuchebevolking worden doorverkocht aan multinationals die zich willen vestigen in Chili. Wie zich verzet wordt gearresteerd.

Rafael Railaf, één van de oprichters van de Mapuche Stichting in Nederland, denkt niet dat de situatie voor de Mapuche verbetert wordt nu Bachelet aan de macht is. "De economische groei wordt erg belangrijk gevonden in Chili en veel Chilenen bekommeren zich niet om de Mapuche." Zijn ouders, politieke tegenstanders van Pinochet, zijn in 1977 gevlucht naar Nederland. Nu probeert hij vanuit Nederland op te komen voor de Mapuche in Chili. "Chili is voor bedrijven aantrekkelijk omdat daar nog niet zoveel regels zijn. In Chili kun je met stoffen werken die in Europa allang verboden zijn. De mensen die zich verzetten tegen de regering, om hun land te behouden, worden gevangen genomen. Het rechtssysteem in Chili is nog helemaal niet in orde, alhoewel veel mensen dat wel denken omdat Chili nu een democratie is."

In de jaren 70 ontstonden de Chili Comites als verzet tegen Pinochet. Samen organiseerden ze demonstraties en zamelden ze geld in voor de verzetsgroepen in Chili. Titia Beukema zat in het Chili Comite in Utrecht, opgericht door de toenmalige studentenvakbond USF. “Met het comite probeerden we de Chileense bevolking te helpen. De grootste actie die we voerden was de consumentenboycot. We riepen Nederlanders op geen Grammy Smith appels, een groot exportproduct uit Chili, te boycotten omdat Pinochet die inkomsten in eigen zak stak.” Nu Chili een democratisch land is geworden, is de aandacht voor Chili verzwakt. Alleen het Comite tegen de straffeloosheid in Chili, dat zich voornamelijk inzet voor de berechting van Pinochet, bestaat nu nog.

Pinochet wijzigde vlak voor zijn aftreden de grondwet, waardoor hij politiek onschendbaar werd en nooit meer vervolgd zou kunnen worden. In 2005 heeft de senaat besloten de grondwetsartikelen te verwijderen. Toch verloopt de berechting moeizaam omdat de zaak tot nu toe steeds is uitgesteld. Wegens gezondheidsredenen Pinochet kwam in 1973 aan de macht door een coupe. De zittende president, de socialist Allende, heeft vlak voor de coupe zelfmoord gepleegd. Tijdens het bewind van Pinochet zijn ongeveer 3000 politieke tegenstanders vermoord. 130.000 mensen zijn gearresteerd en tienduizenden mensen zijn het land uit gevlucht.